Interessante weblinks:

Oncoline | richtlijn bij vermoeidheid Oncoline
Vermoeidheid.be | vermoeidheid bij kanker vermoeidheid.be TIP
Vermoeidheid.be | Vermoeidheid bij kanker met o.a een paar testen  vermoeidheid bij kanker
Vermoeidheid bij kanker.nl | gelijksoortige pagina als boven  vermoedheid bij kanker
Vermoeidheid bij borstkanker | de naam zegt het al borstkanker vereniging
UMCN | Cognitieve gedragstherapie voor vermoeidheid na kanker UMCN
NFK thema | Van de behandelingen wordt iedereen moe NFK thema vermoeidheid
NFK |Vermoeidheid bij kanker NFK

Herstel & Balans:

is een groepsrevalidatie programma voor mensen die hun behandeling tegen kanker achter de rug hebben. Het is een combinatie van fysieke training en psycho-educatie. Al jaren lang worden in heel Nederland goede resultaten geboekt, de deelnemers zijn erg tevreden.Met name op het gebied van kankergerelateerde vermoeidheid worden successen geboekt. Momenteel wordt er landelijk gewerkt aan een uitbreiding van het programma. www.herstelenbalans.nl

Internettherapie aan voor mensen met kanker die last hebben van langdurige vermoeidheid,
Het Helen Dowling Instituut geeft al sinds 2005 groepsgewijs aandachttraining aan kankerpatiënten die langdurig last hebben van ernstige vermoeidheid. Het resultaat mag er zijn; onderzoek toont aan dat alle deelnemers er baat bij hebben,dat 80% na afloop duidelijk minder moe is en dat zelfs één op de drie deelnemers helemaal niet meer vermoeid is. Het instituut zet deze groepstherapie dan ook voort. Deelname en kosten Via de website meldt iemand zich aan. De mindfulness-training duurt negen weken. Gedurende deze tijd leert men door lezen, eenvoudige huiswerkopdrachten en oefeningen anders om te gaan met de vermoeidheid. Dagelijkse oefening is gewenst. Een therapeut van het Helen Dowling Instituut bekijkt wekelijks het huiswerk en geeft feedback. Kosten van deelname worden vergoed via de basisverzekering. Een verwijsbrief van arts of medisch specialist is nodig. Meer informatie: www.mindermoebijkanker.nl.

Overwin vermoeidheid na en tijdens chemotherapie:

Een paar tips die u kunnen helpen om vermoeidheid te bestrijden en te beheersen.
Bepaal opnieuw wat u wilt bereiken. Bestudeer uw levensdoelen, zowel op korte als op lange termijn. Pas deze doelen aan om ze realistisch en bereikbaar te maken. Wees ook selectief in wat u wilt doen, dit kan u helpen om eventuele schuldgevoelens, stress en angst te verminderen, evenals de vermoeidheid waarmee deze gevoelens gepaard gaan wanneer sommige doelstellingen niet verwezenlijkt kunnen worden.

Stel één of twee lijsten op met activiteiten. In het eerste lijstje zet u alle activiteiten die u die dag moet uitvoeren. In het tweede lijstje zet u de activiteiten die u zou moeten doen, maar die net zo goed kunnen wachten tot een andere keer. Stel deze lijstjes elke dag op en voer de activiteiten van het ‘zou moeten doen’-lijstje alleen uit als u ze aan kunt.

Houd een energiekalender bij. Klik hier om onze Energiekalender te gebruiken. Als tweede mogelijkheid kunt u ook opschrijven wat u tijdens de dag doet en het daarbij behorende energieniveau vermelden. Na een paar dagen kunt u nog eens bekijken wat u toen had opgeschreven. Kunt u een patroon ontdekken? Wat maakte u bijvoorbeeld meer moe? Wat deed u net voor de momenten waarop u zich opperbest voelde? Tracht de meest vermoeiende activiteiten te vermijden en houdt u aan de activiteiten waarbij u zich goed voelt. Verricht de meest veeleisende activiteiten op dat moment van de dag waarop u voelt dat u de meeste energie hebt.

Leer voor uzelf een tempo te bepalen. Tracht een aangenaam ritme te vinden om de activiteiten te verrichten die u wilt voortzetten. Probeer te vermijden teveel hooi op de vork te nemen. Vergeet niet dat het gemakkelijker is om de noodzakelijke activiteiten uit te voeren als je ze niet te veel en te snel probeert te doen.

Neem voldoende rust, maar niet te veel. Zoals bij de meeste mensen, worden gevoelens van vermoeidheid geassocieerd met de nood aan meer rust. Artsen denken echter dat het nemen van te veel rust de energieproductie van het lichaam kan doen dalen. Met andere woorden, hoe meer u rust hoe vermoeider u zich zult voelen. Als u moe bent, tracht dan minder lang te blijven liggen en meer te zitten of te staan en zelfs rond te wandelen en indien mogelijk andere acitviteiten te doen. Veel mensen ondervinden dat een lichte lichaamsbeweging, zoals wandelen, hun vermoeidheid doet wegebben. Overleg met uw arts welke lichaamsbeweging het beste bij u past.

Korte rustperioden zijn vaak het beste. Als u rust nodig heeft, ga dan vaker zitten of liggen, maar dan slechts voor korte in plaats van voor lange tijd. De hartslag neemt sneller af in het begin van een rustperiode en trager wanneer u blijft rusten. Enkele korte rustperioden geven het hart dus meer gelegenheid om trager te kloppen en helpen u uw energie te bewaren.

Als u een dutje wilt doen, doe dan zoals de poes. Poezenslaapjes zijn kort en helpen u om uw energie te bewaren. Let er echter op dat u niet te veel dutjes doet, omdat het dan moeilijker is om ‘s nachts in slaap te vallen of in slaap te blijven. Een volledige nachtrust, of een ononderbroken slaap waaruit u fris ontwaakt, is ook belangrijk en helpt u uw energie te behouden.

Vraag om hulp als u het nodig hebt. Als u uw activiteiten juist inplant, hebt u meer energie om de dingen te doen die u leuk vindt en waarbij u zich goed voelt. Vraag hulp bij klussen zoals huishoudelijk werk, wassen en boodschappen doen. De meeste vrienden en gezinsleden zullen u graag helpen. Als u geen gezellige babbel wilt als mensen u helpen, zeg ze dan gewoon dat u liever niet praat. Ze begrijpen dit wel.

Zorg ervoor dat uw geest actief blijft. Denk aan andere dingen dan de vermoeidheid, ziekte of behandeling. Werk, ga naar de film of spreek af met vrienden. Veel mensen ondervinden dat hun vermoeidheid afneemt bij lezen, ontspanning of bij muziek luisteren. Het belangrijkste is dat u uw geest bezighoudt.

Eet goed en drink overvloedig. Zorg voor een evenwichtige voeding met veel vloeistoffen. Granen, groene groente, peulvruchten (bonen) en voedsel dat rijk is aan ijzer (spinazie en kool) helpen u uw energieniveau te behouden, net zoals meerdere, kleinere maaltijden of snacks tijdens de dag. Overleg met uw arts, verpleegster of diëtist wat de meest geschikte voeding voor u is.

Overleg met uw arts. Als u oververmoeid bent, praat hier dan over met uw arts. Bloedarmoede kan de oorzaak van uw vermoeidheid zijn en er bestaat een behandeling voor. Bloedtransfusies worden gebruikt om ernstige bloedarmoede te behandelen, maar hun effect is tijdelijk en bloedtransfusies kunnen allergische reacties, koorts, verkoudheden, infecties en hoofdpijn veroorzaken. Bloedtransfusies kunnen bovendien lastig, duur en tijdrovend zijn.

Een andere manier om bloedarmoede tengevolge van chemotherapie te behandelen, is het gebruik van recombinant humaan erytropoëtine, waardoor er meer rode bloedcellen worden aangevoerd. Hoe werkt het? Recombinant humaan erytropoëtine is een synthetisch hormoon dat identiek is aan het natuurlijk hormoon erytropoëtine dat door het lichaam wordt aangemaakt. Erytropoëtine stimuleert het beenmerg om rode bloedcellen te produceren, die zuurstof door het lichaam dragen. Zuurstof is nodig als brandstof opdat spieren en organen naar behoren kunnen werken. Hoe lager het aantal rode bloedcellen, hoe minder zuurstof het lichaam krijgt en hoe minder energie u hebt. Het gevolg is een moe en lusteloos gevoel.

Het is mogelijk dat het lichaam onvoldoende erytropoëtine produceert wanneer u aan kanker lijdt of wanneer u een kankerbehandeling ondergaat. Hierbij gaat het vooral om chemotherapie. Het lichaam kan dan onvoldoende rode bloedcellen aanmaken. Dit kan uiteindelijk leiden tot bloedarmoede.

Recombinant humaan erytropoëtine zorgt voor een verhoogde productie van rode bloedcellen, net zoals de natuurlijke erytropoëtine. Het voordeel is dat de stof kan worden gebruikt om bloedarmoede gedurende langere tijd te behandelen en is dus nuttig in gevallen van milde tot gematigde bloedarmoede (Hb level 8-12 g/dL [5-7.5 mmol/L]). Recombinant humaan erytropoëtine kan ook verhinderen dat milde bloedarmoede verergert.

Recombinant humaan erytropoëtine wordt toegediend door middel van een injectie onder de huid. Het duurt ongeveer 4 weken om het aantal rode bloedcellen in het lichaam te vermeerderen en de bloedarmoede afdoende te behandelen. Recombinant humaan erytropoëtine werkt niet bij iedereen. Overleg met uw arts of recombinant-humaan erytropoëtine een geschikte behandeling vormt om uw bloedarmoede te bestrijden. Deze informatie is immers louter educatief en kan geenszins de plaats innemen van adviezen en diagnoses van uw behandelende geneesheer of een andere professionele gezondheidswerker. Bron: vermoeidheid.be maart2002